ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΕΠΙΚΑΙΡΗΣ ΕΡΩΤΗΣΗΣ ΣΤΟΝ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗ ΥΠΟΥΡΓΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΤΡΥΦΩΝΑ ΑΛΕΞΙΑΔΗ (24.3.2016)
Αθήνα, σήμερα στις 24 Μαρτίου 2016, ημέρα Πέμπτη και ώρα 09.36΄ συνήλθε στην Αίθουσα των συνεδριάσεων του Βουλευτηρίου η Βουλή σε ολομέλεια για να συνεδριάσει υπό την προεδρία του Α΄ Αντιπροέδρου αυτής κ. ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΚΟΥΡΑΚΗ:
Θα συζητηθεί τώρα η πέμπτη με αριθμό 682/21-3-2016 επίκαιρη ερώτηση πρώτου κύκλου του Βουλευτή Β΄ Αθηνών του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος κ. Χρήστου Κατσώτη προς τον Υπουργό Οικονομικών, σχετικά με την εξαίρεση των συμβασιούχων εργαζομένων σε όλους τους τομείς καθαριότητας των ΟΤΑ από φορολογικές υποχρεώσεις που προσιδιάζουν σε επιτηδευματίες.
Στην επίκαιρη αυτή ερώτηση θα απαντήσει ο Αναπληρωτής Υπουργός κ. Τρύφων Αλεξιάδης.
Τον λόγο έχει ο κ. Κατσώτης για να αναπτύξει την ερώτησή του για δύο λεπτά.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΤΣΩΤΗΣ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Κύριε Υπουργέ, είναι γνωστό ότι με τον ν. 4235/2015 και με το άρθρο 49 αντιμετωπίστηκε η συνέχεια της απασχόλησης με κατ’ εξαίρεση παράταση των συμβάσεων των εργαζομένων στους τομείς καθαριότητας των ΟΤΑ και γενικότερα του Δημοσίου. Η παράταση αυτή έχει διάρκεια έως 31/12/2016.
Με εγκυκλίους του τότε Υπουργού Εσωτερικών κ. Κατρούγκαλου διευκρινιζόταν ότι συνεχίζουν την εργασία τους όπως πριν, με συνέχιση της ασφάλισής τους στο ΙΚΑ. Με τον ν.4351/2015 και με το άρθρο 50 θεωρείται ότι αυτοί οι εργαζόμενοι ασκούν πλέον επιχειρηματική δραστηριότητα και υποχρεώνονται ως εκ τούτου οι εργαζόμενοι να κάνουν έναρξη επιτηδεύματος στην εφορία και να εκδίδουν τα απαιτούμενα παραστατικά.
Αυτό διευκρινίζεται και με εγκύκλιο του Γενικού Διευθυντή της Φορολογικής Διοίκησης κ. Γιάκα, ο οποίος επικαλούμενος τον ν. 4318/2014 αναφέρει στο τέταρτο σημείο της εγκυκλίου: «Εφόσον οι συμβάσεις μίσθωσης έργου των φυσικών προσώπων που ασχολούνται στον καθαρισμό κτηρίων του Δήμου σας παρατείνονται μέχρι τις 31/12/2016, τότε η δραστηριότητά τους αυτή δεν εντάσσεται στις ευκαιριακές παρεπόμενες. Το εισόδημα των προσώπων αυτών προέρχεται από την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας και συνεπώς είναι υπόχρεοι σε τήρηση βιβλίων και έκδοση στοιχείων για τις καταβαλλόμενες από τον Δήμο αμοιβές.».
Θεωρούμε, κύριε Υπουργέ, ότι η αντιμετώπιση αυτή στερεί από τους εργαζόμενους βασικά δικαιώματα, όπως είναι οι άδειες, το ωράριο που έχουν οι μητέρες μικρών παιδιών και λοιπά και άλλα δικαιώματα που έχουν οι εργαζόμενοι σε αυτές τις ειδικότητες.
Οι εργαζόμενοι αυτοί παρέχουν εργασία αναγκαία για τη λειτουργία των δημόσιων υπηρεσιών και καλύπτουν μόνιμες ανάγκες παρά το γεγονός ότι όλες οι μέχρι τώρα κυβερνήσεις τους αντιμετωπίζουν ως ευκαιριακά εργαζόμενους με ελαστικές σχέσεις εργασίας. Η εργασία στον τομέα της καθαριότητας με ατομική σύμβαση δεν αποτελεί, όπως είναι γνωστό, επιλογή των εργαζομένων και σε καμμιά περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι αποτελεί άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας.
Αυτό που ρωτάμε, κύριε Υπουργέ, είναι αν προτίθεστε, ως Κυβέρνηση, να πάρετε μέτρα, έτσι ώστε να εξαιρεθούν αυτοί οι εργαζόμενοι απ’ αυτές τις φορολογικές υποχρεώσεις και το εισόδημά τους να μην φορολογείται σαν να ήταν επιχειρηματίες και, βεβαίως, να μην στερηθούν και τα υπόλοιπα δικαιώματα που έχουν ως εργαζόμενοι στις υπηρεσίες αυτές.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Αναστάσιος Κουράκης): Ευχαριστούμε τον κ. Κατσώτη.
Τον λόγο έχει ο Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών κ. Τρύφων Αλεξιάδης για τρία λεπτά, για να απαντήσει.
ΤΡΥΦΩΝ ΑΛΕΞΙΑΔΗΣ (Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών): Κύριε Βουλευτά, κύριε Πρόεδρε, θέτετε ένα σοβαρό θέμα με την ερώτησή σας, γιατί εργαζόμενοι οι οποίοι ταλαιπωρηθήκαν πάρα πολύ τα προηγούμενα χρόνια -πολλοί απ’ αυτούς για ένα μεγάλο διάστημα ήταν σε κινητοποιήσεις- επανέρχονται στην υπηρεσία τους και αναγκάζονται να τηρούν βιβλία και στοιχεία, ενώ είναι ουσιαστικά μισθωτοί.
Πού είναι το πρόβλημα; Με το άρθρο 50 του ν.4351/2015, όπως είπατε και εσείς, αυτή η Κυβέρνηση έδωσε μία λύση παρατείνοντας αυτές τις συμβάσεις μέχρι 31-12-2016, διότι έπρεπε να αντιμετωπίσουμε τα υπαρκτά προβλήματα και ούτως ή άλλως οι εργαζόμενοι αυτοί καλύπτουν και πραγματικές ανάγκες στον τομέα της καθαριότητας και σε άλλους τομείς.
Έχουμε το πρόβλημα το φορολογικό και έχουμε και το εργασιακό. Το εργασιακό πρόβλημα είναι ότι εργαζόμενοι οι οποίοι στην ουσία έχουν εξαρτημένη εργασία δουλεύουν στο δημόσιο με ατομικές συμβάσεις μίσθωσης έργου, διότι ήμασταν υποχρεωμένοι από την κατάσταση που κληρονομήσαμε. Αυτές οι συμβάσεις υπήρχαν και παρατείναμε αυτές τις συμβάσεις με τον ν.4351/2015.
Όταν κάποιος έχει ατομική σύμβαση μίσθωσης έργου και όχι σύμβαση εξαρτημένης εργασίας -γιατί αυτές είναι δύο διαφορετικές σχέσεις εργασίας- έχει ειδικές φορολογικές ρυθμίσεις. Δεν υπάρχει ειδική φορολογία ή ειδική νομολογία για τους συγκεκριμένους εργαζόμενους, αλλά υπάρχει γενική νομοθεσία η οποία προβλέπει ότι όταν υπάρχει ατομική σύμβαση μίσθωσης έργου, τότε ενεργοποιούνται φορολογικά συγκεκριμένες διατάξεις. Πρέπει ο φορολογούμενος να τηρεί βιβλία και πρέπει να λειτουργεί ως επιχειρηματίας, εκτός εάν έχει συγκεκριμένες προϋποθέσεις, δηλαδή, αν είναι ευκαιριακή ή παρεπόμενη η εργασία του, όπου δεν χρειάζεται να τηρεί βιβλία και στοιχεία. Βεβαίως, εδώ δεν ισχύει κάτι τέτοιο, γιατί αυτοί οι εργαζόμενοι δεν είναι ευκαιριακοί ούτε είναι παρεπόμενη η εργασία τους, αλλά είναι η κύρια εργασία τους.
Με βάση, λοιπόν, τις διατάξεις που ίσχυαν αυτοί οι φορολογούμενοι πρέπει να τηρούν βιβλία. Όμως, εφόσον υπάρχουν οι προϋποθέσεις που ορίζει πάλι ο νόμος, δηλαδή, η επαγγελματική τους εγκατάσταση είναι ίδια με την κατοικία τους και παρέχουν υπηρεσίες, βάσει συμβάσεων παροχής υπηρεσιών ή συμβάσεων έργου με φυσικά πρόσωπα ή νομικά πρόσωπα τα οποία δεν υπερβαίνουν τα τρία ή, αν τα υπερβαίνουν, το 75% του ακαθάριστου εισοδήματος από επιχειρηματική δραστηριότητα, όπως είναι η συγκεκριμένη αμοιβή, να προέρχεται από ένα από τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα που λαμβάνουν τις υπηρεσίες τους και εφόσον δεν έχουν την εμπορική ιδιότητα.
Άρα, αυτοί οι φορολογούμενοι, με βάση το υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο αυτήν τη στιγμή το οποίο –επαναλαμβάνω- δεν έγινε ειδικά γι’ αυτούς, είναι υποχρεωμένοι να τηρούν βιβλία, αλλά θα φορολογούνται με τη φορολογική κλίμακα των μισθωτών, δηλαδή, θα αντιμετωπίζονται ως μισθωτοί. Αυτό να είναι σαφέστατο.
Σε ό,τι αφορά το συγκεκριμένο θέμα, αυτήν την περίοδο είναι σαφέστατο το πολιτικό, το δημοσιονομικό, το οικονομικό πλαίσιο στο οποίο κινείται η Κυβέρνηση. Δεν υπάρχει αυτήν τη στιγμή δυνατότητα αλλαγής είτε των εργασιακών σχέσεων αυτών, είτε του θέματος της φορολογίας. Αμέσως, όμως, μετά τη διαπραγμάτευση στις μεγάλες αλλαγές που θα φέρουμε στη φορολογία εισοδήματος θα εξετάσουμε και αυτές τις περιπτώσεις, διότι πραγματικά είναι μία αδικία που πρέπει να αντιμετωπιστεί.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Αναστάσιος Κουράκης): Ευχαριστούμε, κύριε Υπουργέ.
Τον λόγο έχει ο κ. Χρήστος Κατσώτης από το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδος για τρία λεπτά, προκειμένου να δευτερολογήσει.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΤΣΩΤΗΣ: Κύριε Υπουργέ, αυτά είναι αυτά που προβλέπονται από τους νόμους που έχουν ψηφιστεί μέχρι σήμερα για τα εργασιακά και τα ασφαλιστικά.
Υπάρχει, όμως, μια συγκεκριμένη κατάσταση που έχει διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια, όχι μόνο από τα μνημόνια αλλά και πριν ακόμη από τα μνημόνια, στο θέμα των εργασιακών σχέσεων. Αυτές οι ελαστικές μορφές απασχόλησης έχουν αλλάξει συνολικά το τοπίο στην «αγορά εργασίας», όπως συνηθίζεται να λέγεται. Έχουμε, λοιπόν, πλήθος εργασιακών σχέσεων, προκειμένου η εργοδοσία να απαλλάσσεται από πολλά δικαιώματα που προβλέπονταν μέσα από συλλογικές συμβάσεις ή απ’ αυτά τα δικαιώματα που έδινε η πλήρης και σταθερή εργασία των εργαζομένων.
Εδώ σ’ αυτό που de facto έκανε η εργοδοσία σε χώρους δουλειάς έρχεται η Κυβέρνηση και νομοθετεί τέτοιες ρυθμίσεις γι’ αυτές τις εργασιακές σχέσεις που προϊδεάζουν σαν επιχειρηματική δραστηριότητα. Μα, τώρα αυτοί οι εργαζόμενοι έχουν την αμοιβή την προηγούμενη, αυτήν που είχαν όταν ήταν η πρώτη σύμβασή τους. Είχαν τα δικαιώματα από την πρώτη σύμβαση, αυτά που είχαν και οι υπόλοιποι εργαζόμενοι.
Ως προς τη φορολογική νομοθεσία, τους εντάσσετε με βάση την παράταση σ’ αυτή τη ρύθμιση -ότι αυτοί πια δεν είναι συμβασιούχοι, αλλά έχουν ατομική σύμβαση έργου- και τους βάζετε σ’ αυτή τη φορολογική ρύθμιση, βάσει της οποίας απαιτείτε απ’ αυτούς βιβλία και στοιχεία, αφαιρώντας τους έτσι, βέβαια, και αυτά τα δικαιώματα που είχαν πριν, στην προηγούμενη σύμβασή τους, από τους δήμους. Αυτό, όμως, δεν είναι δίκαιο.
Καταλαβαίνω ότι υπάρχουν αυτές οι υποχρεώσεις, οι δεσμεύσεις των μνημονίων. Ωστόσο, όμως, ένα τέτοιο θέμα που αφορά αυτούς τους εργαζόμενους θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί, με την εξαίρεση ή τέλος πάντων να πάνε σ’ αυτή την κατηγορία των άλλων εργαζομένων που είναι ευκαιριακά.
Αυτοί ευκαιριακά είναι, σύμβαση έχουν, η οποία λήγει στο τέλος του 2016. Δεν είναι μόνιμα εργαζόμενοι, δεν ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα. Δεν ασκούν εμπόριο. Θα μπορούσε, λοιπόν, με μια διευκρινιστική εγκύκλιο, όπως κάνατε αυτή, το Υπουργείο όντως να τους εξαιρέσει. Δεν είναι κάτι, δηλαδή, που αυτοί θα είναι ένα ή δύο ή τρία χρόνια. Είναι μια σύμβαση, η οποία έγινε κατ’ αυτόν τον τρόπο, γιατί δεν μπορείτε να παρατείνετε τη σύμβαση εξαρτημένης εργασίας, αλλά όμως αυτό το θέμα θα μπορούσατε πράγματι να το ξεπεράσετε με μια τροπολογία –περάσατε και χθες εδώ διάφορες ρυθμίσεις- που να ρυθμίζει το θέμα αυτών των εργαζομένων.
Βεβαίως, η κλίμακα, όπως λέτε, είναι κλίμακα των μισθωτών. Έτσι φορολογούνται, όπως το είπατε, το διευκρινίσατε. Όμως, στερούνται μιας σειράς άλλων ζητημάτων. Γιατί θα έπρεπε να τα στερηθούν;
Στερούνται, κατ’ αρχάς, την ασφάλισή τους στο ΙΚΑ αυτοί οι εργαζόμενοι και στερούνται τα βαρέα και ανθυγιεινά, το γάλα τους, για να το πω έτσι. Στερούνται αυτό που είναι αναγκαίο σ’ αυτόν που είναι στην καθαριότητα, πίσω από το αυτοκίνητο που μαζεύει τα σκουπίδια, το γάλα που είναι αναγκαίο γι’ αυτούς. Γιατί θα πρέπει, λοιπόν, αυτά να τα στερούνται;
Νομίζω ότι θα πρέπει να τα σκεφθεί όλα αυτά το Υπουργείο και να δει τι λύση θα δώσει σ’ αυτό το θέμα που είναι σημαντικό, αφορά πολλούς εργαζόμενους και ίσως να μην είναι μόνο για τώρα, να αφορά και του χρόνου μια άλλη τέτοια λύση, γιατί, όπως φαίνεται, οι ελαστικές μορφές απασχόλησης είναι στην ζωή και μόνο με αγώνα των εργαζομένων μπορεί να ανατραπεί αυτή η ζούγκλα που έχει δημιουργηθεί από την εργοδοσία, αλλά και από τις κυβερνήσεις μέχρι τώρα.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Αναστάσιος Κουράκης): Ευχαριστούμε τον κ. Κατσώτη.
Θα ολοκληρώσει την απάντηση στην επίκαιρη ερώτηση ο Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών κ. Τρύφων Αλεξιάδης.
Κύριε Υπουργέ, έχετε τον λόγο για τρία λεπτά.
ΤΡΥΦΩΝ ΑΛΕΞΙΑΔΗΣ (Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών): Θα συμφωνήσω μαζί σας, κύριε Κατσώτη, ότι με αγώνες ανατρέπονται αυτά τα πράγματα, τίποτε απ’ αυτά δεν είναι δεδομένο και οι εργαζόμενοι πρέπει να αγωνίζονται. Συμφωνώ μαζί σας σ’ αυτόν τον τομέα, δεν συμφωνώ όμως μαζί σας στο ότι εμείς νομοθετήσαμε κάτι ειδικά για αυτούς τους εργαζόμενους.
Να το ξεκαθαρίσω, λοιπόν, αυτό. Υπήρχε από εμάς η δυνατότητα και με το άρθρο 50 του νόμου παρατείναμε τις συμβάσεις κατά ένα έτος. Αυτό νομίζω ότι είναι κάτι θετικό και πρέπει να το καταθέσουμε. Εδώ, όμως, υπάρχουν δύο θέματα: το φορολογικό και το εργασιακό.
Σε ό,τι αφορά το εργασιακό θέμα, δεν είμαι αρμόδιος να σας πω. Είναι αρμοδιότητα άλλου Υπουργού, αλλά σίγουρα δεν πρέπει να υπάρχουν διαφορετικές μορφές απασχόλησης για το ίδιο αντικείμενο σε ένα Υπουργείο. Στο Υπουργείο Οικονομικών είχαμε μόνιμες καθαρίστριες, καθαρίστριες αορίστου χρόνου και καθαρίστριες με σύμβαση έργου. Δυστυχώς, αυτά τα πράγματα είναι πράγματα, που κληρονομήσαμε και πρέπει να τα αντιμετωπίσουμε και εμείς όσο γίνεται πιο γρήγορα.
Όμως, σε ό,τι αφορά το φορολογικό θέμα, καταλαβαίνετε ότι δεν μπορούμε να φέρουμε μία διάταξη που να πούμε ότι εάν κάποιος εργάζεται με τον άλφα εργοδότη, έχει αυτή τη μεταχείριση και με τον βήτα, έχει την άλλη. Στη φορολογική νομοθεσία οι διατάξεις είναι γενικές. Γενικά για τους εργαζόμενους αυτούς θα προσπαθήσουμε να το αντιμετωπίσουμε, διότι όπου στην ουσία είναι εξαρτημένη σχέση εργασίας και είναι σχέση που υποκρύπτει μισθωτή εργασία πίσω από τη σύμβαση, πρέπει έτσι να το αντιμετωπίσουμε και φορολογικά.
Θέλω να είμαι ειλικρινής. Δεν είναι κάτι που μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε αυτή τη στιγμή λόγω της διαπραγμάτευσης και των άλλων δεσμεύσεων, αλλά είναι στα θέματα που έχουμε μπροστά μας, στις μεγάλες αλλαγές που θα έρθουν στην φορολογία εισοδήματος, να το αντιμετωπίσουμε και αυτό.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Αναστάσιος Κουράκης): Ευχαριστούμε τον Υπουργό, τον κ. Τρύφωνα Αλεξιάδη.